FIFA, insan hakları ve çevre kaygılarını göz ardı ederek 2034 Dünya Kupası ev sahipliğini Suudi Arabistan'a verdi. Bu karar, kuruluşun şimdiye kadarki en tartışmalı kararlarından biri olarak tarihe geçecek. Suudi Arabistan'ın futbola yaptığı büyük yatırımların ve bunun getirdiği etki düşünüldüğünde, karar birçok kişiyi şaşırtmasa da, insan hakları ihlalleri ve çevre sorunları konusunda endişeler dile getirilmektedir. Karar, şeffaflık ve hesap verebilirlikten uzak bir sürecin sonucu olarak görülüyor. Birçok ülke ve kuruluş bu kararı eleştirerek, FIFA'nın etik standartlarını sorgulamaktadır. Bu durum, sporun siyasi ve ekonomik güçlerin etkisi altında kalmasının bir örneği olarak değerlendiriliyor. FIFA'nın, Suudi Arabistan ile olan yakın ilişkileri de eleştirilerin odağında yer alıyor.

Kararın Arka Planı

Avustralya'nın adaylıktan çekilmesinin ardından Suudi Arabistan tek aday olarak kaldı. FIFA, hızlandırılmış süreci savunsa da, birçok kişi bu süreci şeffaflıktan uzak ve hesap verebilirlikten yoksun buluyor. Suudi Arabistan'ın adaylığı, 2030 Dünya Kupası'nın üç kıtaya (İspanya, Portekiz ve Fas) dağıtılması kararıyla da kolaylaştırıldı. Bu karar, 2034 için sadece Asya ve Okyanusya'dan başvuruların kabul edilmesi anlamına geliyordu ve böylece Suudi Arabistan'ın önü açılmış oldu. FIFA Başkanı Gianni Infantino yönetimindeki FIFA ile Suudi Arabistan arasında yakın ilişkiler bulunmaktadır. Suudi Arabistan, FIFA'nın 2023 Kulüpler Dünya Kupası'na ev sahipliği yaptı ve FIFA, Suudi Arabistan'ın petrol devi Aramco ile büyük bir sponsorluk anlaşması imzaladı. Bu durum, kararın tarafsızlığından şüphe duyulmasına neden oluyor. Suudi Kamu Yatırım Fonu (PIF)'nun da genişletilmiş Kulüpler Dünya Kupası'nın yayın haklarını alan DAZN'a büyük yatırım yapması bekleniyor.

Uluslararası Tepkiler

Norveç Futbol Federasyonu, ev sahipliği duyurusuna katılmayacağını açıkladı ve süreci eleştirdi. Batı Avrupa ülkelerinin çoğu, Suudi Arabistan'ın insan hakları sicili konusunda endişelerini dile getirdi. Almanya Futbol Federasyonu (DFB), eleştirileri ciddiye aldıklarını ancak durumu düzeltmek için FIFA ile çalışmayı amaçladıklarını belirtti. İngiltere Futbol Federasyonu (FA)'nin tutumu ise belirsizliğini koruyor. İnsan hakları örgütleri, Suudi Arabistan'daki işçi hakları ihlallerini ve ölüm cezalarını eleştirerek, FIFA'dan süreci durdurmasını istedi. Uluslararası Af Örgütü, Suudi Arabistan'da taraftarların ayrımcılığa uğrayabileceği, insanların evlerinden çıkarılabileceği ve göçmen işçilerin istismar edilebileceği uyarısında bulundu. 100'den fazla kadın futbolcu, FIFA'dan Aramco sponsorluğunu iptal etmesini isteyen bir mektup yayımladı. Ancak birçok futbolcunun, gelecekteki Suudi ligine transferlerini etkilememesi için susmayı tercih ettiği belirtiliyor.

2034 Dünya Kupası'nın Geleceği

Suudi Arabistan, 15 stadyumdan oluşan bir plan sunuyor. Bunların bir kısmı henüz inşa edilmedi. Turnuvanın kış aylarında yapılması planlanıyor, ancak yaz aylarındaki sıcaklıklar nedeniyle Ocak ayında başlaması bekleniyor. Premier Lig ve diğer Avrupa ligleri, kış aylarında yapılacak bir turnuvaya karşı çıkıyor. Suudi Arabistan'ın Dünya Kupası ev sahipliği, birçok kişi tarafından büyük bir sporla aklama hamlesi olarak görülüyor. Ülkedeki insan hakları ihlalleri, ölüm cezaları ve LGBTQ+ haklarının kısıtlanması gibi konular eleştirilerin odağında yer alıyor. Suudi Arabistan yönetimi ise ekonomik gelişmeyi, turizmi artırmayı ve modernleşmeyi hedeflediğini savunuyor. Kadınların stadyumlarda maç izlemesine izin verilmesi ve kadın futbol liginin kurulması gibi adımlar atılmış olsa da, ülkenin insan hakları sicili hala tartışmalı.